get this widget here

Wednesday 26 August 2015

Matematika lan Sastra

Olih: I Putu Supartika

Matematika. Mirengang kruna matematika, minab wénten sané seneng lan wénten sané nganggep sukeh. Napimalih ring matematika wénten akéh rumus-rumus, taler wénten logika-logika, analisis lan wénten téoréma sané perlu kabuktiang kepatutannyané. Indiké punika minab ngawinang akéh anaké sané nganggep matematika punika sukeh. Lan rikala malajah matematika nénten perlu ngafal, nanging i raga patut resep ring matéri sané palajahin i raga. Yéning nénten resep, sinah paplajahané punika pacang digelis kaengsapang. Nanging, yéning i raga sampun resep, sinah i raga pacang seneng malajahin matematika. Napimalih ring sang sané seneng tantangan, matematika sampun akéh nyediaang tantangan punika.
Mawicara indik matematika, pateh sakadi mawicara indik sastra. Manut ring pinampen titiangé, matematika lan sastra punika akéh maduwé kapatuhan. Nénten ja akéh binannyané, yadiastun ngenahné mabinayan pisan. Yakti matematika punika ilmu éksak, lan sastra punika mapaiketan sareng bahasa. Nanging yén pedasang nyingakin, sinah pacang kapanggihin ring dija patuhné. Yéning ring matematika wénten rumus-rumus, ring sastra taler wénten rumus-rumus. Rumus-rumus ring sastra inggih punika rumus-rumus kénkén carané ngolah satua utawi kekawian mangda maduwé artos, mangda maduwé seh lan ciri, asapunika taler mangda lengut lan becik, tur kademenin olih sang sané ngwacén. Nika tuah rumus ring sastra.
Ring matematika wénten téoréma sané patut kabuktiang kapatutannyané, ring sastra taler wénten téoréma. Téoréma ring sastra nénten ja lian tuah bantang kekawian. Bantang kekawian punika patut kabuktiang baan kekawian sané marupa carita, puisi, miwah sané lianan. Yéning bantang kekawian punika nénten kabuktiang baan kekawian sinah nénten pacang maguna, yadiastun bantang satua punika becik. Napi artiné bantang satua becik, sakéwala nénten wénten gunané, lan nénten kaolah dados kekawian?
Yéning malajah matematika patut iraga resep lan nénten dados nganggén hafalan tur i raga patut mengkonstruksi utawi ngwangun ring idép i raga antuk caran i raga padidi mangda napi sané plajahin prasida kaingetang saterusné. Ring sastra indiké punika taler maguna pisan. Rikala makarya kakawian, i raga patut resep tekén bantang kakawian punika. Disubané resep, raris kalanturang antuk ngembangang utawi mengkonstruksi utawi ngwangun bantang kekawian punika dados kekawian. Rikala makekawian punika i raga nénten ja mersidayang ngafal. Sapunapi carané makekawian ulian ngafalang? Cutetné i raga patut kréatif rikala makekawian punika.
Rikala makekawian marupa sastra, yén wénten anak sané nganikaang nénten nganggén logika, sinah sampun iwang. Napi sané makrana? Nénten ja tios, duaning rikala i raga makekawian patut nganggen logika. Logika punika kaarepang pisan rikala ngwangun pamargin satua, mangada kekawiané punika becik. Sastra tanpa logika punika tuah satua puyung. Nénten wénten anak sané nyastra nénten nganggén logika. Pastika jeg nganggén.
Nyastra taler merluang tantangan, krana rikala makekawian i raga sujatiné katantang mangda mersidayang ngawinang anak lianan seneng ngwacén kakawian i raga. Lianan ring punika, i raga taler katantang mangda mersidayang ngembangan bantang kekawian sané panggihin i raga ring kauripané.
Punika tuah akidik ngenénin indik kapatuhan matematika sareng sastra. Sujatiné kantun akéh kapatuhan-kapatuhan sané lianan sané nénten uratiang i raga ring kauripané puniki. Krana punika, ngiring ngawit mangkin sampunang nganggep samian sané wénten ring guminé puniki mabinayan. Yadiastun saking kulit kapanggih mabinayan, nanging isiné durung janten taler mabinayan. Pateh sakadi sastra sareng matematika puniki. Yadiastun ngenahné mabinayan pisan, nanging akéh kapatuhan-kapatuhan sané prasida kapanggihin. Ngiring resepang lan resepang malih mangda sayan resep.


Singaraja, Maret 2015

0 comments:

Post a Comment