get this widget here

Wednesday 26 August 2015

Kumpulan Puisi Berbahasa Bali

Setelah menerbitkan buku kumpulan cerpen berbahasa Bali pertamanya yang berjudul "Yen Benjang Tiang dados Presiden", I Putu Supartika kembali menerbitkan sebuah buku kumpulan puisi berbahasa Bali dengan judul "LELAKUT" yang diterbitkan oleh Pustaka Ekspresi.
Adapun pengantar buku ini adalah sebagai berikut.

“Lelakut”
Pupulan Puisi Bali Modérn (?)



Tiang makenalan ngajak puisi uli dugas tiang nu masekolah di SMA, ulian tiang buta tekéning puisi lan tiang dot nawang apa ento puisi. Tiang nulis puisi magabag-gabagan cara mentas di petengé tanpa sundih. Peningalan tiangé ané tusing nyidaang ningalin apa paksaang tiang apang nyidaang nepukin jalan puisiné ento. Sabilang wai tiang rajin maca puisi di internét lan di perpustakaan sekolah, lan puisi ané kapertama baca tiang dugas SMA lan dadi dademenan tiangé tuah puisi kritikné WS Réndra. Suud ento mara tiang makenalan ngajak puisiné Chairil Anwar, Taufiq Ismail, Sutardji Calzoum Bachri, Sapardi Djoko Damono, Joko Pinurbo, lan Wiji Tukul. Sasukat tiang makenalan ngajak puisi kritikné WS Réndra, ditu tiang malajahang déwék nulis puisi kritik nuutin gayané WS Réndra.
Ané jani kanti suba limang tiban tiang muruk nulis puisi, lantas tiang ngawanénang raga nerbitang buku pupulan puisi Bali modérn (yén manut tekén keneh tiangé buku ené boya ja pupulan puisi, nanging pupulan kruna ané tusing ja ada gunane). Buku jelék ané judulné “LELAKUT” lan sing pantes anggon apa-apa sajabaning anggon luu di tong sampahé. Sakéwala yadiastun puisiné ené tuah pupulan luu di tong sampahé, nanging puisi ené nyidaang ngaénang anak mati ngadeg ulian pegat angkihané. Percaya? Percaya sing percaya terserah idadané. Lan tiang ngorahin idadané eda ngugu anak bobad cara tiang.
Puisi. Ningeh kruna puisi nyén ané sing nawang? Makejang pasti suba nawang. Yadiastun ia mara lekad pasti ia nawang puisi yadiastun tusing bisa nyambat yén ento puisi. Sakéwala manut tekén keneh tiangé, puisi tusing ja setata nganggon basa ané alus, lemuh, ngulangunin, lan ngaénang i raga makeber ka langité. Nanging puisi masih nyidaang ngaé i raga gedeg, nemah-misuh, stép, struk, tur mati ngadeg. Tiang percaya unduké ento, krana ulian puisi nyidaang ngaénang guminé biur. Yén idadané sing percaya terserah ditu, eda tuutina tiang.
WS Réndra. Nyén ané sing nawang? WS Réndra tuah silih sinunggil penyair ané muktiang puisi boya ja pupulan kruna ané lengut, lan ngaénang bajang-bajangé nylémpoh dimaluné tur ngorahang “tiang tresna tekén bli ulian atin tiangé suba kategul olih puisin bliné ané ngaénang tiang dasdasan mati baan luungné,” nanging ia muktiang yén puisi ento nyidaang ngritik pedas, ngaé koping kebus. Nyidaang ngaénang jengah. Ngaénang gedeg basang. Contoh ané lén tuah Wiji Tukul ané kailangang lan kanti jani tusing taén ada ané nepukin, masih ngritik nganggon puisi. Ia milu unjuk rasa mélanin anak ané tuara tur mamaca puisi kritikné ri kala unjuk rasa. Ulian ento, tiang masih dot milu ngritik nganggon puisi, mélanin anak tuara.
Ané jani satondén idadané mamaca bukuné ené, tiang mapengidih yéning idadané sing demen kakritik anak lén, luungan da mamaca buku puisi “LELAKUT” ené. Diolas da! Katimbang idadané nyakit ati ulian isin bukuné ené luungan pejang dogén bukuné ené di plangkirané tur banténin sabilang wai. Nanging yén idadané dot ngritik apabuin dot malajah nemah lan nyelék-nyelékang anak lénan, bukuné ené patut baca. Tiang suba ngorahin malu-malu apang tiang tusing kasambat dadi tukang kritik lan tukang temah ané ulap tekén pipis. Sakéwala yén idadané mamengkung sing kenapa, jalan baca bukuné ené apang kanti pragat lan orahin nyama-nyamané apang ngelah bukuné ené.
Nah kanggoang malu akéto dogén apang tusing orahanga tiang liunan munyi sakéwala tusing ada bukti apa-apané. Buin acepok tiang ngingétin idadané yéning buku pupulan puisi “LELAKUT” ené tuah buku jelék lan tusing ja lakar ngaénang idadané duweg krana ané nulis isin bukuné ené anak belog lan tusing nawang apa.  Suksma.


Singaraja, 2015



Supartika

Design covernya adalah sebagai berikut.

cover "LELAKUT"

0 comments:

Post a Comment